Co trzeba wiedzieć o szczepionce na COVID-19?

31 grudnia 2020 r.

Jak szybko można się zaszczepić? Czy szczepionki mają skutki uboczne? Kiedy konieczne jest drugie szczepienie? Jak rozprowadzane są szczepionki? Jakie są między nimi różnice? Jak wygląda samo szczepienie? Oto odpowiedzi na kilka najważniejszych pytań.

---

Różnice między szcepionkami

Obecnie dopuszczone do użytku zostały dwie szczepionki przeciwko COVID-19, jedna firmy Biontech-Pfizer i druga Moderny. Czym się różnią?

Szczepionki obu firm to  szczepionki mRNA. Oznacza to, że replikują one w ludzkich komórkach proteiny (pojedyncze białka), typowe dla wirusa. Ludzki organizm reaguje na to działanie, budując w ten sposób odporność.

Najistotniejsza różnica między tymi dwiema szczepionkami polega tym, w jakich warunkach należy je przechowywać:

• szczepionka Moderny może być przechowywana w zwykłej domowej lodówce, aż  do 30 dni (nie musi być chłodzona do -70 stopni Celsjusza)
• w przypadku szczepionki z Biontech-Pfizer konieczne jest mrożenie jej do temperatury -70 stopni Celsjusza, a dopiero po przetworzeniu może być przechowywana w lodówce. Wówczas musi być  wykorzystana w ciągu 5 dni.

 

Zapisy na szczepienia

Zapisy na szczepienia przeciw koronawirusowi rozpoczną się już 15 stycznia 2021 roku. Zostanie tego dnia uruchomiony system rejestracyjny – infolinia, lekarz POZ, strona internetowa lub Internetowe Konto Pacjenta.

 

 Procedura szczepień krok po kroku

• rejestracja online (przez infolinię, u lekarza POZ lub poprzez internetowe Konto Pacjenta)
• zgłoszenie do punktu szczepień, kwalifikacja przez lekarza
• wykonanie szczepienia
• obserwacja pacjenta po szczepieniu
• powtórzenie szczepienia po upływie 21 dni (bez konieczności ponownej rejestracji)

 

Gdzie będzie można się zaszczepić?

• w przychodniach POZ
• w szpitalach
• w szpitalach rezerwowych
• u lekarzy prowadzących samodzielną praktykę

  

Dlaczego lekarze rodzinni nie mogą szczepić pacjentów podczas wizyt domowych?

Tylko dzięki szczepieniu w specjalistycznym punkcie szczepień istnieje pewność, że szczepionka była odpowiednio przechowywana i zastosowana w odpowiednim czasie. Logistyka jest w tym przypadku dość skomplikowana, jednak system ośrodków szczepień pomaga w pierwszej kolejności dotrzeć do osób najbardziej potrzebujących.

 

Kiedy drugie szczepienie i jaką szczepionką?

Obie dawki szczepionki powinny być zaaplikowane w odstępie trzech tygodni, jeśli chodzi o szczepionkę Biontech to konkretnie od 17 do 21 dni. Nie należy zwlekać z przyjęciem drugiej dawki szczepionki w odpowiednim czasie.

Zarówno w przypadku pierwszego i drugiego szczepienia należy skorzystać ze szczepionki tej samej firmy.

 

Czy szczepione będą dzieci?

Szczepionki, które dopuszczone są do użytku w chwili obecnej przeznaczone są dla osób powyżej 16 roku życia.

 

Kobiety w ciąży

Nie ma jeszcze badań, potwierdzających, że szczepionka jest groźna lub całkowicie bezpieczna dla kobiet w ciąży. Naukowcy twierdzą jednak, że nie powinny one stanowić zagrożenia, jednak badania dopiero trwają. Czy powinno się szczepić kobiety, będące w ciąży to w chwili obecnej kwestia indywidualnego oceniania ryzyka zagrożenia w wyniku ciężkiego przebiegu COVID-19 płód również może zostać poważnie uszkodzony.

 

Ozdrowieńcy

Szczepienie jest zalecane również osobom, które przeszły już zakażenie koronawirusem, nie ma bowiem pewności, że przejście infekcji da nam pełną ochrone przed nowym zarażeniem.

Nie wolno szczepić się jedynie w czasie trwania choroby, gdy pacjent ma gorączkę. Jeśli pacjent przebywa na kwarantannie, powinien zostać zaszczepiony dopiero po jej zakończeniu.

Kiedy zaszczepieni zostaną wszyscy chętni?

Szczepienia no koronawirusa zajmą najbliższe lata, na pewno do 2022 roku. Dobra wiadomość jednak jest taka, że już do lata 2021 roku zaszczepieni zostaną najbardziej zagrożeni, czyli seniorzy i pacjenci z chorobami współistniejącymi.

 

Kto nie powinien się szczepić?

Istnieją pewne schorzenia, które uniemożliwiaja przeprowadzenie szczepienia. Są to niektóre rodzaje alergii – lekarz indywidualnie musi wyjaśnić tę kwestię z pacjentem. Problem ten dotyczy osób cierpiących na alergie, lub już doświadczyły poprzednio wstrząsu anafilaktycznego. Jednak większość osób cierpiących na alergie (uczulenie na sierść, żywność, katar sienny), oraz mających inne schorzenia, jak otyłość, cukrzyca, osłabiony układ odpornościowy będą mogły, a nawet powinny poddać się szczepieniu.

 

Skutki uboczne szczepienia

Po podaniu szczepionki większość osób odczuwa umiarkowane i przejściowe skutki uboczne, takie jak:

• obrzęk w miejscu ukłucia
• przejściowe bóle głowy oraz kończyn
• zmęczenie
• dreszcze
• gorączkę.

Objawy te powinny ustąpić po około dwóch dniach o szczepienia. W przypadku poważniejszych powikłań należy skontaktować się z lekarzem.

 

Środki bezpieczeństwa po przyjęciu szczepionki

Obie dostępne szczepionki, po przyjęciu dwóch wymaganych dawek, gwarantuję aż 95% ochrony przed koronawirusem. Jednak nawet osoby zaszczepione powinny nadal przestrzegać obowiązujących zasad i zakrywać nos oraz usta. Nadal nie wiadomo, jak długo szcepionka chroni przed zakażeniem.