Maseczka czy przyłbica?

28 września 2020 r.

Jak chronią maseczki, a jak osłony na twarz, popularnie zwane przyłbicami? Najnowsze wyniki badań dają do myślenia.

Epidemia koronawirusa trwa w Polsce już od wielu miesięcy i niestety, nie zanosi się na jej rychły koniec. W ostatnich dniach liczba zakażeń drastycznie wzrasta każdego dnia. W przestrzeniach zamkniętych wszystkich obowiązuje bezwzględny nakaz zasłaniania nosa i ust. Wiele osób jednak skarży się na niedogodności, związane z noszeniem maseczek i chętnie zrezygnowałoby z tej osłony na rzecz przyłbicy, w której zdecydowanie łatwiej się oddycha.

Zanim jednak podejmiemy decyzję o zamianie maseczki na przyłbicę, warto zadać sobie pytanie, czy da nam ona wystarczającą ochronę, czy jest tak samo skuteczna, jak maseczka?

---

Koronawirus – jak się zarażamy?

Wirusem SARS-CoV-2 można zarazić się drogą kropelkową w sposób bezpośredni i pośredni. Bezpośredni sposób zakażenia koronawirusem ma miejsce wtedy, gdy do zarażenia doszło w czasie bezpośredniego kontaktu z osobą chorą. Osoby zakażone, które wykazują objawy, roznoszą koronawirusa przy każdym kaszlnięciu i kichnięciu.

Wirus SAR-CoV-2 rozprzestrzenia się w postaci niewidocznego aerozolu i może się utrzymać w powietrzu nawet przez trzy godziny. Trzeba jednak podkreślić, że osoby zakażone mogą przechodzić koronawirusa w sposób bezobjawowy. Z tego właśnie powodu zaleca się ograniczenie kontaktów z innymi osobami, niepodawanie sobie ręki na powitanie i zachowanie dystansu społecznego. Do zakażenia koronawirusem może również dojść w sposób pośredni.

Pamiętać należy, że koronawirus może osiadać na różnych powierzchniach i z nich poprzez dotyk przenosić się na inne osoby. Wirus SARS-CoV-2 może na różnych powierzchniach utrzymywać się od kilku do kilkudziesięciu godzin. Jako przykład może posłużyć powierzchnia stalowa, na której wirus ten utrzymuje się nawet do siedemdziesięciu dwóch godzin.

 

Koronawirus jak się chronić?

To właśnie noszenie maseczek jest jednym z podstawowych sposobów, by realnie ograniczyć rozprzestrzenianie się koronawirusa. Doktor Christopher Murray z University of Washington powiedział w wywiadzie dla CNN: "Rzadko widzi się, by tak wielki wpływ miało coś tak prostego i taniego". Wiele osób jednak zdecydowanie woli zastępować maseczkę przyłbicą (osłoną na twarz).

Według opinii ekspertów przyłbica nie stanowi wystarczającej ochrony, czego dowiodły m.in. eksperymenty chórzystów, opisane przez BBC.

Koronawirus SARS-CoV-2 może być roznoszony drogą kropelkową. Zakaźne aerozole emitowane mogą być podczas kaszlu, kichania, wraz ze śliną, ale również podczas rozmowy, śpiewania, wysiłku fizycznego, nawet podczas zwykłego wydechu. Co więcej, podczas gdy większe krople dość szybko spadają na ziemię lub inne powierzchnie, mikrokropelki mogą pozostawać w powietrzu nawet przez kilka godzin.

Co dzieje się z aerozolami, gdy zabezpieczamy twarz jedynie plastikową osłoną?

Naukowcy zgodnie odpowiadają, że w trakcie testów zakaźne aerozole prawie wszystkie przelatywały z boków przyłbicy i osiągały niemal prawie takie same odległości, jak bez noszenia jakiegokolwiek zabezpieczenia. Co się dzieje z aerozolami, gdy twarz zabezpieczamy plastikową osłoną? - Prawie wszystkie aerozole przelatywały z boku osłony i osiągały niemal takie odległości, jak bez noszenia czegokolwiek - mówi Matthais Echternach. Jego zdaniem powinno to być ostrzeżenie dla każdego, kto jako środek zabezpieczający przez COVID-19 stosuje wyłącznie przyłbicę. - Z pewnością nie są one skuteczne, gdy jest się z kimś w bliskim kontakcie - mówi foniatra.

W warunkach idealnych, gdy większe krople rozpylane były przez kaszel lub kichanie z odległości aż 60 cm bezpośrednio na twarz, plastikowa osłona (przyłbica) była równie skuteczna jak maseczka ochronna. Należy jednak podkreślić, że są to warunki idealne. Gdy naukowcy zmieniali odległości, przesuwając "źródło kaszlu" o 30 cm bliżej lub dalej, przyłbica skutecznie blokowała aerozole zaledwie w 45 proc. Co w takim razie się dzieje z lotnymi aerozolami, gdy twarz zabezpieczymy maseczką? BBC odpowiada: "Chociaż jest oczywiste, że wirus nadal mógł przedostawać się, ilość przenoszącego go aerozolu jest znacznie zmniejsza".

Zdecydowana większość naukowców zgodna jest co do tego, że prawdopodobnie najlepszym sposobem jest stosowanie razem i osłony na twarz i maseczki.

Polscy specjaliści również podkreślają wyższość maseczek nad osłonami na twarz: - Mamy cztery kategorie ochrony twarzy. Pierwsze to są maski specjalistyczne, których używa się w szpitalach. Na ulicach nie są nam potrzebne. Drugie to są maski chirurgiczne, a trzecie bawełniane. Maski chirurgiczne są bardziej skuteczne niż bawełniane, niemniej jednak przy kontaktach z osobami, które nie mają ewidentnych objawów choroby, nie kaszlą, maska bawełniana jest wystarczająca. Natomiast przyłbica jest najmniej bezpieczna - wyjaśnia dr Ozorowski.

 

Najlepsze rozwiązanie? Maseczka i przyłbica noszone łącznie

Nie jest tak, że noszenie przyłbic całkowicie pozbawione jest sensu. Plastikowe osłony twarzy również mają swoje zalety. Jak wiemy, że koronawirus SARS-CoV-2 dostaje się do organizmu przez błony śluzowe nosa i ust, może on także wniknąć do organizmu przez oczy. To właśnie przyłbica najpełniej chroni oczy, może też ona przyczynić się do zmniejszenia tendencji do dotykania twarzy, a co za tym idzie zmniejszyć ryzyko przeniesienia wirusa obecnego na rękach.

Maseczki wykazują większą skuteczność w ochronie przed koronawirusem, należy pamiętać jednak, że: "Maska to nie jest amulet. Samo jej posiadanie nie zmniejsza ryzyka zakażenia. Możemy się zakazić nie tylko przez usta i nos, ale również przez śluzówki oczu i pośrednio przez ręce, o czym wielu zapomina. Jeżeli ktoś będzie nosił maskę, a rękami będzie dotykał jakiś skażonych przedmiotów, a potem będzie na przykład dłubał w nosie albo tarł oczy, to też się może zarazić. To jest trochę jak z saperem: wystarczy raz popełnić błąd" - ostrzega dr Ernest Kuchar, specjalista chorób zakaźnych i medycyny podróży, kierownik Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym WUM.

Pamiętajmy więc, że osłona na twarz czy gogle nie mogą zastąpić maseczki ochronnej - trzeba stosować je razem.